Enkele feiten
Als er op de plaats waar iemand een hartstilstand krijgt een AED aanwezig is, dan stijgt de kans op overleven van circa 10% naar 50 tot 75%. Alleen in Nederland al gaat het dan om duizenden levens. De meest voorkomende oorzaak van een plotselinge hartstilstand is ventrikelfibrillatie. Dit is een onregelmatig samentrekken van hart. De enige manier waarop ventrikelfibrillatie behandeld kan worden is met een defibrillator ofwel een AED (Automatische Externe Defibrillator).
Een Automatische Externe Defibrillator, afgekort AED, is een apparaat waarmee een schok toegediend kan worden. Een hart dat onregelmatig samentrekt wordt hiermee als het ware ge-reset. Hoe sneller een slachtoffer gedefibrileerd wordt, hoe groter de kans op herstel. Die kans op herstel neemt elke minuut dat het hart van de patiënt onregelmatig blijft samentrekken met 10% af. De gemiddelde aanrijdtijd van een ambulance is in Nederland 10 minuten. Enkel wachten op een ambulance is dus geen optie.
Iedereen kan een AED leren gebruiken. Een korte cursus is voldoende. De bediening van een AED is eenvoudig en zonder gevaar. De Nederlandse Hartstichting pleit ervoor om op plaatsen met een verhoogd risico AED’s te plaatsen. Plaatsen waar veel mensen bij elkaar komen zoals, luchthavens, openbare gelegenheden, bedrijven en grotere winkelcentra’s zijn zulke plaatsen, maar je kunt ook denken aan bijvoorbeeld sportclubs.
Het pictogram hierboven is bedacht om de plaats waar een AED aanwezig is aan te geven. Een AED die je niet kunt vinden als je hem nodig hebt is immers waardeloos.
Reanimatie in cijfers
Iedere week worden in ons land ongeveer 300 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een plotselinge hartstilstand. Dat zijn zo’n 16.000 mensen per jaar. De helft van de patiënten met een hartstilstand is bekend als hartpatiënt. De andere helft van de slachtoffers heeft nooit te maken gehad met hartklachten.
Uit studies blijkt dat de meeste hartaanvallen plaatsvinden op maandagmorgen. Zaterdagmorgen komt op de tweede plaats. Hartaanvallen vinden vaak vroeg in de ochtend plaats omdat bloedplaatjes dan kleveriger zijn. Mensen krijgen een hartinfarct en hartstilstand meestal thuis (70 à 80 % van de gevallen). Andere plaatsen met een verhoogd risico zijn bijvoorbeeld casino’s en sportvelden. Per jaar overlijden tussen de 100 en 200 sporters tijdens of vlak na sportbeoefening. Dat betekent niet dat sport ongezond is: weinig sporten en bewegen geldt zelfs als een risicofactor. Verantwoord sporten beperkt het risico op een hartinfarct. Andere riscofactoren die de kans op een hartinfarct vergroten zijn een hoge bloeddruk, roken en teveel cholesterol. Iedere risicofactor verdubbelt de kans op een infarct.
25% van de mensen die een hartstilstand krijgen overleven het doordat er andere mensen in de buurt zijn die kunnen helpen. In 1972 startte de Nederlandse Hartstichting met een speciaal onderwijsprogramma reanimatie dat voor iedereen toegankelijk is. Je hebt geen specifieke vooropleiding nodig. Door gezamenlijke inspanning heeft 23 procent van de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder, dat zijn ongeveer 3 miljoen Nederlanders, een reanimatiecursus gevolgd.